Nấm lưỡi là tình trạng miệng lưỡi bị tổn thương do nhiễm nấm và có thể gặp ở mọi độ tuổi, trong đó trẻ em là đối tượng dễ mắc nhất. Bệnh gây ra sự khó chịu cho người nhiễm, khiến họ chán ăn và có thể dẫn đến sụt cân, thậm chí suy nhược. Vậy đâu là nguyên nhân gây ra nấm lưỡi?
Bệnh nấm lưỡi (hay còn gọi là tưa miệng) do một loại nấm men tên Candida gây ra. Có rất nhiều loại nấm Candida khác nhau có thể gây bệnh, trong đó nấm Candida Albicans là nguyên nhân gây ra nấm lưỡi phổ biến nhất.
Thông thường, một lượng nấm Candida Albicans vẫn tồn tại trong khoang miệng nhưng không gây bệnh nhờ được kiểm soát bởi các vi khuẩn có lợi trong cơ thể. Tuy nhiên, một số trường hợp gây mất cân bằng hệ vi sinh vật này có thể tạo điều kiện cho nấm phát triển mạnh và gây ra nấm lưỡi:
Bên cạnh nguyên nhân gây ra nấm lưỡi, một số yếu tố làm gia tăng nguy cơ nhiễm bệnh đáng chú ý như:
Đối với trẻ em, cần lưu ý một số trường hợp dễ nhiễm bệnh như những bé đẻ thiếu tháng, suy dinh dưỡng, còi xương. Hệ miễn dịch của những trẻ này vẫn chưa hoàn thiện và còn yếu khiến việc chống lại các tác nhân gây bệnh là kém, vì vậy rất dễ mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội, trong đó có bệnh nấm miệng.
Cũng cần chú ý, bản thân mẹ cũng có thể là nguyên nhân gây bệnh cho bé, bởi nếu mẹ bị viêm âm đạo do nấm Candida, nấm hoàn toàn có thể lây nhiễm cho con trong quá trình mang thai và chuyển dạ. Bên cạnh đó, việc dùng chung đồ dùng hay sử dụng chung bình sữa với trẻ bị nhiễm bệnh cũng có thể khiến nấm xâm nhập vào khoang miệng của trẻ và gây bệnh.
Thông thường, nấm lưỡi là một bệnh lý khá lành tính, không gây nguy hiểm và rất dễ điều trị, tuy nhiên sẽ phức tạp hơn ở những người có sức khỏe và hệ miễn dịch kém. Cách điều trị bệnh nấm lưỡi (hay tưa miệng) phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe và độ tuổi của người bệnh.
Ở người lớn mắc bệnh mức độ nhẹ, súc miệng bằng nước muối, nước chuyên dụng có hoạt tính kháng nấm hoặc dùng thuốc xịt chống nấm là một trong những phương pháp đơn giản để giảm bớt các triệu chứng viêm nhiễm do nấm. Ngoài ra, người bệnh có thể kết hợp thêm vào chế độ ăn hàng ngày sữa chua hoặc viên nang acidophilus để cải thiện tình trạng sức khỏe và thiết lập lại cân bằng hệ vi sinh trong cơ thể.
Đối với các trường hợp nặng, người bệnh có thể sẽ được chỉ định các thuốc chống nấm toàn thân. Với khả năng diệt nấm hiệu quả, các thuốc chống nấm toàn thân là giải pháp giúp đẩy lùi bệnh cho đáp ứng tốt. Tuy nhiên, thuốc cần được kê đơn bởi bác sĩ hoặc sử dụng dưới sự hướng dẫn của dược sĩ vì nguy cơ tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ nguy hiểm với người dùng.
Tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc bừa bãi hoặc uống sai liều, quá liều. Thông thường, thuốc chống nấm toàn thân chỉ được sử dụng khi các thuốc xịt nấm tại chỗ không đem lại hiệu quả, hoặc người bệnh đã nhiễm lâu ngày, bệnh trở nặng và lan tỏa ra các cơ quan khác, hoặc bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch.
Đối với các bé mắc nấm lưỡi thể nhẹ, khi các vết đốm trắng nhỏ và chỉ xuất hiện ở lưỡi, ba mẹ có thể sử dụng một số loại kem chống nấm nhẹ hoặc gạc rơ lưỡi tẩm các dung dịch trị nấm miệng, nước muối sinh lý để vệ sinh lưỡi cho bé. Một số dung dịch sử dụng để trị nấm miệng hiệu quả có thể kể đến như dung dịch nước lá trà xanh, dung dịch baking soda, dịch chiết lá hẹ hoặc các dung dịch kháng nấm chuyên dụng. Cách đánh tưa lưỡi cho trẻ như sau:
Cần lau nhẹ nhàng, dứt khoát, tránh khiến trẻ bị ngạt hoặc sặc, thực hiện lúc trẻ đang đói để hạn chế tình trạng nôn, trớ thức ăn ở trẻ.
Ngoài ra, ba mẹ cũng có thể bổ sung sữa chua vào chế độ ăn cho bé để cân bằng lại hệ vi khuẩn lành mạnh trong miệng của bé và giúp chống lại tác hại của nấm.
Chú ý, đối với trẻ còn đang bú mẹ, cần có biện pháp kết hợp điều trị nấm lưỡi ở cả mẹ và bé để ngăn ngừa việc tái nhiễm bệnh. Mẹ cần được kê một số kem bôi chống nấm ở vú để hạn chế nấm phát triển và lây cho ngược cho bé khi bé bú. Các dụng cụ như núm vú, bình sữa, máy hút sữa cũng cần được rửa và làm sạch với nước và giấm sau khi dùng xong.
Tuy nhiên, nếu trẻ xuất hiện các triệu chứng nhiễm nấm nặng như các vết trắng to hơn, chụm lại thành các mảng và lan ra cả miệng,… trẻ cần được đưa đến các cơ sở y tế để tư vấn và chữa trị.
Từ lâu, chè xanh đã được ứng dụng rộng rãi như một bài thuốc dân gian giúp đẩy lùi bệnh nấm lưỡi hiệu quả. Trong chè xanh có chứa một lượng lớn catechin – hoạt chất với tác dụng kháng khuẩn, ngăn ngừa hôi miệng và làm sạch các mảng bám hiệu quả. Từ đó, sử dụng chè xanh có thể giúp khoang miệng của bé sạch sẽ, làm giảm triệu chứng của nấm lưỡi nhanh chóng và tiết kiệm thời gian vệ sinh cho ba mẹ.
Ngoài ra, các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng, chè xanh còn có một lượng Fluor, khi sử dụng sẽ tạo thành một lớp bảo vệ răng kháng acid và ngăn ngừa sâu răng, rất tốt cho quá trình răng phát triển của trẻ.
Bên cạnh chè xanh, rau ngót cũng được sử dụng thường xuyên do hiệu quả cao trong việc điều trị tưa miệng (hay nấm lưỡi) ở trẻ em. Rau ngót, tên khoa học là Sauropus androgynus, chứa một lượng lớn các chất dinh dưỡng như các loại vitamin (vitamin A, B1, B2, C) cùng những khoáng chất và acid amin thiết yếu (canxi, phospho, valin, methionine, threonine, lysine, tryptophan,…).
Theo các bài thuốc dân gian, rau ngót có tính ôn, vị ngọt nên có khả năng thanh lọc, làm mát cơ thể, giúp đào thải các chất độc ra ngoài. Không những vậy, rau ngót còn có khả năng trị nấm, làm sạch và tái tạo các tổn thương, từ đó giúp giảm các triệu chứng nấm lưỡi hiệu quả.
Lá hẹ được nhiều bà mẹ tin tưởng sử dụng để chữa nấm miệng cho bé bởi công dụng hiệu quả của nó. Trong lá hẹ chứa một số hoạt chất như odorin, allicin, sulfit,… có tính kháng sinh mạnh. Đây đều là các chất tự nhiên nên không những an toàn cho trẻ mà còn đem lại khả năng diệt khuẩn, ngừa nấm sinh sôi, phát triển hiệu quả, từ đó giúp giảm nhẹ các triệu chứng tưa lưỡi và ngăn ngừa bệnh tái phát.
Trong các sản phẩm vệ sinh cho trẻ em, Gạc Diệp An Nhi luôn tự hào là sản phẩm được các chuyên gia, bác sĩ và nhiều bà mẹ tin dùng để điều trị bệnh nấm lưỡi cho bé. Các thành phần nổi bật có trong gạc Diệp An Nhi có thể kể đến như:
Như vậy, bên cạnh khả năng giúp loại bỏ nấm miệng, gạc Diệp An Nhi còn giúp phòng chống bệnh tái phát, đồng thời giúp nướu bé khỏe mạnh, chống sâu răng, hôi miệng và xoa dịu các triệu chứng đau buốt, khó chịu của bé khi đang mọc răng. Với cam kết đặt hiệu quả và an toàn lên hàng đầu, gạc Diệp An Nhi là sản phẩm hỗ trợ đắc lực cho ba mẹ trong việc vệ sinh khoang miệng hàng ngày cho bé bị tưa lưỡi.
Trên đây là một số thông tin về nguyên nhân gây ra nấm lưỡi ở trẻ em và người lớn cùng những biện pháp điều trị nấm miệng. Hy vọng với những kiến thức cung cấp ở trên, ba mẹ sẽ có những phương pháp chữa trị và lựa chọn các sản phẩm vệ sinh răng miệng phù hợp nhằm giúp đẩy lùi tưa lưỡi cho bé hiệu quả.