Không chỉ xuất hiện thường xuyên đối với trẻ sinh non, thiếu tháng hiện tượng bé bị vàng da đang ngày càng phổ biến ở nhiều độ tuổi, đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Vàng da kéo dài có thể gây nên nhiều biến chứng nguy hiểm, khiến trẻ chậm phát triển hoặc tồi tệ hơn là sẽ dẫn đến tử vong. Trẻ bị vàng da: Nguyên nhân, phân biệt, cách chữa như thế nào để giúp con mau hồi phục khỏe mạnh?
Bệnh vàng da ở trẻ là căn bệnh thường gặp nhưng lại có nhiều mức độ và biến thể nguy hiểm khác nhau. Các bậc cha mẹ nên nhận biết và trang bị cho mình một số kiến thức nền để phân biệt giữa vàng da sinh lý và vàng da bệnh lý:
Thường xuất hiện sau 24 giờ tuổi với trẻ sơ sinh đủ tháng, sinh bình thường và sẽ biến mất trong khoảng 1 – 2 tuần. Em bé bị vàng da sinh lý thường là ở mức độ nhẹ và chỉ là vàng da đơn thuần mà không kèm theo các triệu chứng bất thường nào khác như thiếu máu, quấy khóc bỏ bú, lờ đờ mệt mỏi,…
Vàng da sinh lý sẽ tập trung nhiều ở vùng mặt, cổ, ngực và xung quanh bụng trên. Bên cạnh đó nước tiểu của bé sẽ có màu tối ngả vàng, phân nặng nhạt màu. Những nghiên cứu chỉ ra rằng hiện tượng vàng da sinh lý ở trẻ sơ sinh là hệ quả của việc tích tụ Bilirubin (được sinh ra khi các tế bào hồng cầu bị phá vỡ).
Tại những ngày đầu sau sinh, gan của trẻ chưa thể lọc bỏ các chất này khỏi máu vì vậy dẫn đến vàng da. Tuy nhiên, chỉ sau 2 tuần phát triển, cơ thể con sẽ có đủ sức để đào thải Bilirubin nên vàng da sinh lý lúc này cũng tự động biến mất mà không để lại di chứng.
Nếu như vàng da sinh lý chỉ là hiện tượng thông thường, vàng da bệnh lý ở trẻ là vấn đề nan giải mà bất kì bậc cha mẹ nào cũng lo lắng cho con khi gặp phải. Ở một số trường hợp hi hữu, hiện tượng vàng da ở trẻ xuất hiện sớm hơn (trong vòng 24 giờ sau sinh) và không hết vàng da sau 1 – 2 tuần như bình thường.
Lúc này trẻ bị vàng da lòng bàn tay bàn chân, lan rộng toàn thân, xung quanh kết mạc mắt, đi kèm với các triệu chứng co giật, lừ đừ,…Đây chính là biểu hiện bên ngoài của căn bệnh tiềm tàng gây nguy hiểm cho trẻ.
Với bé bị vàng da bệnh lý, nồng độ Bilirubin trong máu cao hơn bình thường. Một số nguyên nhân được lý giải bởi các nhà khoa học có thể kể đến như nhiễm virus bào thai, bệnh lý gan mật bẩm sinh, bệnh lý gan máu,…Trẻ bị vàng da kéo dài nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn tới biến chứng nhiễm độc thần kinh khiến bại não hoặc tử vong.
Đối với trẻ bị vàng da nhẹ (vàng da sinh lý) thì hiện tượng này sẽ bắt đầu sau 24 giờ sinh cùng với đó là kết thúc sớm trong vòng 1 tuần đối với trẻ sinh đủ tháng khỏe mạnh và trong 2 tuần với trẻ sinh thiếu tháng. Sau thời gian này, gan của các con đã đủ sức để lọc Bilirubin trong máu trở về mức bình thường. Trong thời gian trẻ bị vàng da sinh lý, các con vẫn có thể sinh hoạt như bình thường mà không có nhiều triệu chứng lạ.
Tìm hiểu thêm: Vàng da trẻ sơ sinh hơn 1 tháng là vàng da sinh lý hay vàng da bệnh lý
Để giúp các con nhanh chóng có làn da trở về bình thường, bên cạnh sử dụng những loại thuốc được kê bởi bác sĩ chuyên khoa. Các bậc cha mẹ có thể sử dụng thêm một số loại thảo dược dân gian dễ tìm để làm nước tắm cho trẻ như: Cỏ mần trầu, lá chè xanh,…Tắm cho trẻ bằng nước đun từ các loại lá này 2-3 lần/ tuần sẽ giúp bệnh vàng da đẩy lùi nhanh chóng, an toàn và hiệu quả.
Đối với trẻ bị vàng da sinh lý thông thường, cha mẹ hoàn toàn có thể tự giúp con điều trị tại nhà bằng cách tắm nắng, tắm cho con bằng nước lá thảo dược hàng ngày. Điều này không chỉ giúp đẩy lùi bệnh vàng da ở trẻ mà còn giúp bé tăng cường Vitamin D, chống còi xương,…
Cha mẹ cũng có thể áp dụng một số phương pháp điều trị đơn giản khác như cho trẻ ăn thường xuyên để đào thải chất bilirubin qua đường tiêu hóa nhanh hơn, hỗ trợ gan, vệ sinh thân thể bé thường xuyên bằng các loại nước tắm thảo mộc và giữ ấm cho trẻ, thường xuyên theo dõi tình trạng của trẻ.
Nhưng để điều trị cho bé bị vàng da bệnh lý (vàng da kéo dài), cha mẹ nên đưa con tới ngay những cơ sở y tế để tiến hành xét nghiệm máu để kiểm tra mức độ bilirubin. Sau khi đã có những chẩn đoán cụ thể nhất. Một số phương pháp điều trị phổ biến khá hiệu quả hiện nay chính là:
Tìm hiểu thêm: Vàng da ở trẻ sơ sinh bao lâu thì hết và đâu là cách xử lý HIỆU QUẢ?
Một trong những yếu tố quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị bệnh vàng da ở trẻ chính là sữa mẹ. Trong thời gian con bị bệnh vàng da, việc cung cấp đầy đủ các dưỡng chất thiết yếu là điều hoàn toàn cần thiết. Mẹ cần bổ sung đầy đủ bột đường, đạm, béo, các loại Vitamin và khoáng chất cùng với đó là ăn nhiều trái cây, rau quả giàu chất xơ giúp trẻ hạn chế tổn thương gan trong quá trình trao đổi chất.
Bên cạnh việc bổ sung dưỡng chất, người mẹ cũng nên hạn chế các loại thực phẩm dễ gây mất sữa như bắp cải, lá lốt, măng chua và các loại chất kích thích khác để mang lại hiệu quả tốt nhất trong quá trình chữa trị bệnh vàng da ở trẻ.
Các bậc cha mẹ cần lưu ý một số điều sau đối với trẻ bị vàng da:
Tạm hoãn tiêm chủng với các trường hợp vàng da bệnh lý hoặc vàng da sinh lý có nồng độ bilirubin máu lớn hơn 7mg/dL
Kỹ thuật chiếu đèn cũng như thời gian chiếu đèn phải được tuân theo chỉ định của bác sĩ. Thông thường mỗi lần chiếu sẽ là 3-4 tiếng sau đó nghỉ để cho bé bú sữa mẹ.
Việc bổ sung các loại Vitamin D cho trẻ là hoàn toàn cần thiết, nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, các loại Vitamin D sẽ giúp cơ thể bé trở nên khỏe mạnh và dễ dàng đào thải độc tố hơn khiến việc chữa trị bệnh vàng da được thuận lợi. Một số loại Vitamin D được các tổ chức y tế khuyên dùng là Vitamin D3 và Vitamin D2.
Trên đây là những thông tin chính xác về Trẻ bị vàng da: Nguyên nhân, phân biệt, cách chữa vừa được cung cấp đến bạn. Hãy quan sát và chăm sóc trẻ thật chu đáo ngay từ những năm tháng đầu đời của con để bé có thể phát triển toàn diện và khỏe mạnh.