Dị ứng là một bệnh mà chúng ta không biết nguyên nhân rõ ràng nhưng hầu hết mọi người đều biết cách để kiểm soát tình trạng dị ứng của mình.
Nước Úc là một trong những quốc gia có tỷ lệ dị ứng cao nhất trên thế giới, có đến ⅕ người Úc mắc ít nhất một bệnh dị ứng nào đó.
Dị ứng là kết quả của phản ứng miễn dịch hoạt động quá mức.
Hệ thống miễn dịch, thường nhận biết và phản ứng với các bệnh nhiễm trùng và ung thư, đôi khi lại phản ứng quá mức với một tác nhân vô hại nào đó. Kết quả của phản ứng miễn dịch này là tạo ra các triệu chứng như phát ban, sưng tấy, mẩn đỏ và ngứa.
Các triệu chứng dị ứng có thể nhẹ hoặc nặng. Loại phản ứng dị ứng nghiêm trọng nhất được gọi là phản vệ và nó có thể gây tử vong nếu không được điều trị.
Sau khi tiếp xúc với chất gây dị ứng, các phản ứng dị ứng xảy ra thường nhanh chóng, trong vòng vài phút hoặc vài giờ.
Có một số tình trạng dị ứng khác nhau, tùy thuộc vào vị trí phản ứng dị ứng diễn ra trong cơ thể và những mô nào bị ảnh hưởng.
• Dị ứng thực phẩm, thuốc hoặc dị ứng côn trùng
• Viêm mũi dị ứng
• Bệnh xoang
• Bệnh suyễn
• Nổi mề đay (mày đay)
• Bệnh chàm (viêm da dị ứng, chàm thể tạng hoặc viêm da dị ứng)
• Sốc phản vệ
Đây là tình trạng viêm mũi, xoang, họng, tai và kết mạc (các mô bao phủ lòng trắng của mắt).
Các triệu chứng bao gồm: chảy nước mũi, hắt hơi, chảy nước mắt đỏ và đau đầu do xoang.
Tác nhân gây ra có thể là phấn hoa từ cỏ, cỏ dại hoặc cây cối. Một số thứ trong bụi, nấm mốc và lông vật nuôi (những mảng da chết nhỏ) có thể khiến chúng ta dị ứng quanh năm.
Hen suyễn là tình trạng đường thở bị viêm và co thắt dẫn đến khó thở và thở khò khè.
Đây là tình trạng da bị viêm nhiễm. Bệnh chàm thường gặp nhất ở trẻ em nhưng nó có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi.
Một số người có thể có phản ứng dị ứng với một số loại thực phẩm như đậu phộng, hạt cây, sữa, trứng, lúa mì và hải sản.
Dị ứng thực phẩm có thể gây ra các triệu chứng nhẹ hoặc trung bình như phát ban trên da hoặc nổi mề đay, hoặc trong trường hợp nghiêm trọng là sốc phản vệ.
Khoảng 10% trẻ một tuổi bị dị ứng thực phẩm. Dị ứng thức ăn không chỉ xảy ra ở trẻ em mà nó có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi. Tử vong do sốc phản vệ liên quan đến thực phẩm thường gặp nhất ở thanh thiếu niên và thanh niên.
Ong, ong bắp cày và kiến là những nguyên nhân phổ biến nhất gây dị ứng côn trùng. Phản ứng dị ứng với côn trùng có thể dẫn đến các phản ứng nhẹ hoặc trung bình như sưng cục bộ. Tuy nhiên, chúng cũng có thể nghiêm trọng như những trường hợp do dị ứng thực phẩm gây ra và có thể dẫn đến tử vong.
Sốc phản vệ là một phản ứng dị ứng nghiêm trọng có thể đe dọa tính mạng. Nó có thể do dị ứng với thức ăn, côn trùng đốt và thuốc (thường là dị ứng thuốc kháng sinh).
Phản ứng dị ứng có thể gây tụt huyết áp nghiêm trọng hoặc có thể làm co đường thở, gây khó thở.
Khi ai đó bị sốc phản vệ, họ cần được điều trị ngay lập tức bằng cách tiêm adrenalin bằng máy tiêm adrenalin tự động (chẳng hạn như EpiPen) và điều trị y tế khẩn cấp.
Mặc dù rất đáng sợ và tiềm ẩn nguy hiểm, nhưng trường hợp tử vong do sốc phản vệ không phổ biến và mọi người thường sống sót nếu họ nhận được sự trợ giúp khẩn cấp mà họ cần.
Thông thường, mọi người có thể tự chẩn đoán và xử trí những loại dị ứng đơn giản, chẳng hạn như viêm mũi dị ứng.
Nếu các triệu chứng nghiêm trọng hoặc ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bạn, thì nhất định bạn phải đi khám bác sĩ đa khoa.
Tùy thuộc vào các triệu chứng của bạn và loại dị ứng bạn mắc phải, bạn cũng có thể cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa dị ứng / miễn dịch lâm sàng.
Thử nghiệm chích da là việcđến việc đưa một lượng nhỏ chất gây dị ứng tiềm ẩn vào da. Nếu người đó bị dị ứng với một hoặc nhiều chất gây dị ứng, thì vùng xung quanh vết tiêm sẽ đỏ và nổi lên.
Có thể cần xét nghiệm máu để tìm kháng thể đặc hiệu với chất gây dị ứng đối với những người bị chàm hoặc sốc phản vệ; hoặc có tiền sử các triệu chứng dị ứng nhưng kết quả âm tính với xét nghiệm chích da.
Các xét nghiệm miếng dán có thể được bác sĩ áp dụng nếu bạn bị viêm da tiếp xúc.
Một cách tốt để tránh phản ứng dị ứng là giảm thiểu tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh nếu có thể. Điều này đặc biệt quan trọng nếu bạn bị sốc phản vệ.
Tuy nhiên, đôi khi mọi người có thể không biết mình bị dị ứng với thứ gì, hoặc không thể tránh được chất gây dị ứng, chẳng hạn như phấn hoa trong mùa xuân.
Trong những tình huống này, bạn hãy đi khám và nghe theo sự chỉ dẫn của bác sĩđể giúp kiểm soát các triệu chứng của mình. Dùng thuốc có thể giúp giảm các triệu chứng hoặc liệu pháp miễn dịch gây dị ứng có thể được xem xét.
Nếu chất gây dị ứng được biết đến, một lựa chọn khác là “giải mẫn cảm” hệ thống miễn dịch với chất gây dị ứng cụ thể.
Quá trình này bao gồm việc để một người tiếp xúc với liều lượng chất gây dị ứng ngày càng tăng theo thời gian.
Điều này thường được thực hiện thông qua tiêm, uống hoặc ngậm dưới lưỡi chất gây dị ứng. Mục đích là để hệ thống miễn dịch không còn tạo ra phản ứng dị ứng để phản ứng với chất gây dị ứng.
Liệu pháp miễn dịch dị ứng có thể mất vài năm và có xu hướng hiệu quả nhất đối với viêm mũi dị ứng và những người bị dị ứng nghiêm trọng với vết đốt của côn trùng. Đây là một hình thức trị liệu được sử dụng khi thuốc không có tác dụng hoặc thay thế cho thuốc.
Thật không may, nó vẫn chưa được sử dụng thường xuyên nhưng là đây là một nghiên cứu tích cực.
Liệu pháp miễn dịch dị ứng chỉ nên được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa được đào tạo về điều trị dị ứng.
Hầu hết mọi người kiểm soát dị ứng thông qua sự kết hợp của việc tránh các chất gây dị ứng đã biết của họ nếu có thể và sử dụng các phương pháp điều trị để làm giảm các triệu chứng.
Hiện tại không có cách nào để chữa khỏi dị ứng nhưng có những điều bạn có thể làm để giảm nguy cơ phát triển dị ứng:
Luôn dự phòng trong mọi trường hợp: Để giúp kiểm soát tình trạng dị ứng của mình, bạn cần chuẩn bị sẵn kế hoạch cho mình bao gồm: những loại thuốc cần dùng, khi nào và phải làm gì trong trường hợp khẩn cấp. Hầu hết những người được chẩn đoán mắc bệnh hen suyễn hoặc sốc phản vệ sẽ được bác sĩ đưa ra kế hoạch xử lý.
Nói với bạn bè, gia đình, nhân viên trường học và cộng đồng về bệnh dị ứng của bạn hoặc con bạn. Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc giúp tránh các tác nhân gây dị ứng và có thể nhận được trợ giúp trong trường hợp khẩn cấp.
Diệp An Nhi – Mẹ Tròn Con Vuông
Bản tin dược sĩ
Bài viết mới